وسعت روزافزون شهرها، نیاز به استفاده از فناوری برای مدیریت شهری و گردآوری و تحلیل دادهها برای خدمترسانی سریع به شهروندان را به ضرورت تبدیل کرده است. همچنین میتوان از تجهیزات، سیستمها، خدمات پستی نوین و حتی آیتمهای مبلمان شهر هوشمند برای رفاه بیشتر شهروندان و ارائه خدمات کارآمد استفاده کرد. در ادامه با شهر هوشمند، راهکارهای ایجاد آن و اجزای مهم این شهرها آشنا میشویم.
شاید تصور کنید که ایده شهر هوشمند مربوط به سالهای اخیر و فناوریهای یکی دو دهه اخیر است. درحالیکه ایده ایجاد این شهرها از دهه شصت میلادی مطرح شده است و اکنون نیز بسیاری از شهرهای جهان در حال تلاش برای ایجاد یا توسعه زیرساختهای لازم در این زمینه هستند. شهر هوشمند، شهری برای بهبود کارایی عملیاتی در مدیریت شهری، ارائه بهتر خدمات، افزایش رفاه و رضایت شهروندان و بهبود ارتباطات است.
برخی از ویژگیهای شهر هوشمند عبارتند از:
همهچیز در یکپارچهسازی سیستمهای گردآوری و تحلیل دادهها خلاصه میشود. بنابراین اگر قصد دارید پروژهای برای ایجاد و توسعه یک شهر هوشمند را پیادهسازی کنید، پیش از هر چیز باید زیرساختهای لازم را برای این کار ایجاد کنید. برای مثال ممکن است بخواهید از فناوریها و تجهیزات مبتنیبر فیبر نوری استفاده کنید که سرعت تبادل دادهها را افزایش میدهد. استفاده از پوشش اینترنت وای فای در نقاط مختلف شهر، بهکارگیری خدمات ماهوارهای و افزایش دسترسی شهروندان به اینترنت پرسرعت برخی از اقدامات لازم در این زمینه هستند.
برای ایجاد همچنین شهری، شما به تجهیزاتی برای رصد محیط شهر و اقدامات شهروندان و وسایل نقلیه نیاز دارید که دوربینهای مداربسته و هوشمند از جمله این تجهیزات هستند. با این حال نباید اهمیت اینترنت اشیا (IoT) را دست کم بگیرید؛ شهر هوشمند از نرمافزارها، رابطهای کاربری (API)، شبکههای ارتباطی و تجهیزات مبتنیبر این فناوری استفاده میکند، زیرا فناوری اینترنت اشیا، مجموعهای بههمپیوسته را از دستگاههایی ایجاد میکند که با هم در ارتباط هستند و سیستمی یکپارچه را بوجود میآورند. همچنین برای استفاده از این فناوری، شما به انواع گوناگونی از حسگرها نیاز دارید.
برخی از فناوریهای دیگر مورد استفاده در این شهر عبارتند از:
ایده اولیه این شهر را میتوان به برخی از کلانشهرهای آمریکا نسبت داد؛ زمانیکه دفتر تحلیل جامعه آمریکا (US Community Analysis Bureau) از روش عکسبرداری هوایی و روشهای نوین ذخیرهسازی و آنالیز دادهها برای هدایت بهتر خدمات شهری بهره گرفت. سپس در نسلهای بعدی شهرهای هوشمند از راهکارهایی برای صرفهجویی در انرژی، افزایش مشارکت اجتماعی، ایجاد برابری جنسیتی، حل بحرانهای زیست محیطی و ارائه خدمات بهتر لجستیک استفاده شد. برخی از نمونههای خدمات هوشمند در شهر هوشمند را با هم مرور میکنیم.
در این سرویس، شهروندان میتوانند در زمان و هزینه مصرف سوخت، صرفهجویی کنند و در زمان کمی جای پارک مناسب را پیدا کنند. امکان پرداخت هزینه جای پارک بهصورت دیجیتالی نیز از دیگر مزایای این سرویس است.
یکی از شناختهشدهترین خدمات هوشمند در شهر هوشمند، مدیریت هوشمند ترافیک است که خود شامل راهکارها و فناوریهای متعددی میشود. این راهکارها شامل سیستمهای رصد و هدایت هوشمند خودروها و ترافیک در شهرها میشوند. خدمات تاکسیهای اینترنتی نیز میتوانند در همین گروه قرار بگیرند؛ بهویژه وقتی این سرویسها با سیستم هوشمند ترافیک در شهر، یکپارچه میشوند.
خدمات هوشمند برای حفاظت از محیط زیست شهری و مناطق اطراف شهرها و فضاهای سبز از تنوع بسیار بالایی برخوردار هستند. از ایدهها و فناوریها نو میتوان برای حل مشکلات آبوهوایی، حل بحران آلودگی هوا، کاهش مصرف انرژی، کاهش استفاده از سوختهای فسیلی و مدیریت جمعآوری، جداسازی و دفع زبالهها بهره گرفت.
امروزه از حسگرها، نرمافزارها و تجهیزات مختلفی برای ایجاد ساختمانهای هوشمند استفاده میشود. برای مثال استفاده از آنتن مرکزی، فیبرهای نوری، اینترنت وای فای، دوربینهای مداربسته، سیستمهای هوشمند کنترل دما در ساختمان، سیستمهای هوشمند مدیریت تجهیزات نورپردازی، دربهای هوشمند و… از جمله راهکارهای ایجاد ساختمانهای هوشمند هستند.
خدمات پستی هوشمند میتوانند باعث کاهش رفتوآمدها، کاهش مصرف سوخت، صرفهجویی در زمان برای فرآیندهای کسبوکار، افزایش ایمنی مرسولهها و افزایش سرعت ارائه خدمات پستی شوند. برای ایجاد این خدمات از تجهیزات و فناوریهای متعددی استفاده میشود که از جمله آنها میتوان به لاکرهای هوشمند، ادغام سیستمهای ارسال و دریافت با نرمافزارهای موبایلی یا خدمات پیامکی، استفاده از برچسبهای حملونقل هوشمند و… اشاره کرد.
در این بین لاکرهای هوشمند یکی از جدیدترین و کارآمدترین سیستمها و تجهیزات برای ارائه خدمات پستی هوشمند هستند. این لاکرها دارای سیستمی هوشمند برای مدیریت بستههای ورودی و خروجی هستند و خدمات خود را به سازمانها، کسبوکارها و شهروندان ارائه میدهند. برای مثال زمانی که یک کسبوکار، بستهای را به لاکر تحویل میدهد، سیستم، پیامک یا ایمیلی را برای دریافتکننده بسته (خریدار) ارسال میکند.
شهر هوشمند به تجهیزات و فناوریهای هوشمند و یکپارچه نیاز دارد. یکی از ویژگیهای شهر هوشمند استفاده از خدمات پستی نوین مانند لاکرهای هوشمند است. شرکت جابار توسعهدهنده شبکهها و خدمات پستی نوین با کمک لاکرهای هوشمند است. جابار یک لاکر هوشمند یا صندوق الکترونیک است که در مکانهای مشخصی در سطح شهر مستقر میشود و کارکرد اصلی آن حفاظت و نگهداری از مرسولات پستی میباشد و افراد میتوانند بستههای پستی خود را در زمان و مکان دلخواه، تحویل بگیرند، همچنین جابار، این امکان رو برای کسب و کارها و فروشگاههای آنلاین فراهم ساخته است تا با پرداخت کمترین هزینه، مرسولات پستی مشتریان خود را تحویل دهند.