حفاظت از محیط زیست به یکی از دغدغه‌های اصلی مردم و سازمان‌ها در سراسر جهان تبدیل شده است. رشد جمعیت، گسترش شهرنشینی و افزایش خریدهای آنلاین، فشار زیادی به منابع طبیعی وارد کرده‌اند و صنعت پست و لجستیک نیز از این تأثیرات مستثنی نیست.
در حالی که در گذشته، روش‌های سنتی حمل‌ونقل و ارسال مرسولات، نقش پررنگی در آلودگی هوا و انتشار گازهای گلخانه‌ای داشتند، امروز فناوری‌های نوین مانند لاکرهای هوشمند و لجستیک پایدار مسیر جدیدی را برای کاهش اثرات زیست‌محیطی هموار کرده‌اند.
در این مقاله به بررسی نقش لاکرهای هوشمند، لجستیک پایدار و راهکارهای فناورانه در حفاظت از محیط زیست می‌پردازیم و در پایان، به معرفی نقش شرکت جابار در این مسیر اشاره خواهیم کرد.
دغدغه جهانی حفاظت از محیط زیست
در چند دهه اخیر، تخریب منابع طبیعی با سرعتی نگران‌کننده پیش رفته است. فعالیت‌های انسانی باعث آلودگی هوا، آب، خاک و از بین رفتن تنوع زیستی شده است. بر اساس آمارهای جهانی، حدود ۲۴ درصد از کل گازهای گلخانه‌ای از صنعت حمل‌ونقل و لجستیک ناشی می‌شود.
با گسترش تجارت الکترونیک و رشد خریدهای اینترنتی، تقاضا برای ارسال بسته‌های پستی تا سال ۲۰۳۰ حدود ۷۸ درصد افزایش پیدا می‌کند؛ موضوعی که می‌تواند میزان انتشار کربن را تا ۳۰ درصد بالا ببرد.
به همین دلیل، نوآوری در صنعت پست و لجستیک دیگر یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی حیاتی برای حفظ زمین و سلامت انسان‌هاست.
آسیب‌های روش‌های سنتی پست و لجستیک
روش‌های سنتی ارسال و تحویل کالا، به دلایل متعددی آسیب‌زا بودند. استفاده از وسایل نقلیه متعدد، مسیرهای طولانی، ترافیک شهری، سوخت‌های فسیلی و بازگشت مکرر بسته‌ها، از مهم‌ترین عوامل افزایش ردپای کربن در این صنعت به شمار می‌روند.
در گذشته، بسیاری از مرسولات به‌دلیل عدم حضور گیرنده، در نوبت‌های بعدی ارسال می‌شدند. این تکرار سفرها نه‌تنها زمان و هزینه را افزایش می‌داد، بلکه باعث انتشار گازهای آلاینده بیشتری نیز می‌گردید. از سوی دیگر، فرسودگی خودروها، قطعات یدکی و زباله‌های صنعتی حاصل از تعمیرات، به تخریب بیشتر محیط زیست منجر می‌شد.
تغییر زیرساخت‌ها با ظهور لجستیک پایدار
برای مقابله با این چالش‌ها، مفهوم لجستیک پایدار (Sustainable Logistics) به وجود آمد. این نوع لجستیک با هدف کاهش مصرف انرژی، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، بهینه‌سازی مسیرهای حمل‌ونقل و استفاده از فناوری‌های نوین طراحی شده است.
لجستیک پایدار تلاش می‌کند تا زنجیره تأمین را طوری مدیریت کند که ضمن حفظ کارایی اقتصادی، کمترین آسیب را به محیط زیست وارد نماید. استفاده از وسایل نقلیه برقی، مسیرهای هوشمند حمل‌ونقل و لاکرهای هوشمند از جمله راهکارهای کلیدی در این زمینه هستند.
مجوز کربن؛ گامی جهانی برای محیط زیست
با افزایش توجه جهانی به کاهش آلاینده‌ها، مفهوم اعتبار یا مجوز کربن (Carbon Credit) شکل گرفت. بر اساس این نظام، شرکت‌ها مجازند میزان معینی از گاز دی‌اکسید کربن یا سایر گازهای گلخانه‌ای را کاهش یا حذف کنند. بسیاری از شرکت‌های فعال در حوزه لجستیک، با بهره‌گیری از فناوری‌های نوآورانه مانند لاکرهای هوشمند، توانسته‌اند مجوز کربن دریافت کنند و در مسیر حفاظت از محیط زیست گام‌های مؤثری بردارند.
لاکرهای هوشمند؛ گامی نوین در مسیر تحویل سبز
یکی از مؤثرترین فناوری‌های عصر حاضر برای کاهش آلاینده‌ها در حوزه لجستیک، لاکرهای هوشمند پستی هستند. این لاکرها در واقع صندوق‌های الکترونیکی بزرگی هستند که در نقاط مختلف شهر نصب می‌شوند و کاربران می‌توانند مرسولات خود را در زمان دلخواه از آن‌ها تحویل بگیرند.
در فرآیند سنتی، هر بسته باید جداگانه به آدرس گیرنده تحویل داده می‌شد. اما با استفاده از لاکرهای هوشمند، پیک‌ها تنها یک بار به محل استقرار لاکر مراجعه می‌کنند و همه مرسولات مربوط به آن منطقه را در آن قرار می‌دهند. در نتیجه، تعداد سفرها کاهش یافته و حجم سوخت مصرفی به‌طور چشمگیری کم می‌شود.
مزایای لاکرهای هوشمند در حفاظت از محیط زیست
کاهش ردپای کربن:
مطالعات نشان می‌دهد استفاده از لاکرهای هوشمند باعث کاهش تا ۲۷ درصدی در مسافت طی‌شده توسط خودروهای باری و شخصی می‌شود. این یعنی انتشار گازهای آلاینده به شکل قابل‌توجهی کمتر می‌گردد.
تحویل موفق در اولین نوبت:
در سیستم سنتی، اگر گیرنده در محل حضور نداشت، پیک مجبور بود در روزهای بعدی دوباره به محل مراجعه کند. اما در سیستم لاکر هوشمند، بسته همیشه آماده تحویل است و گیرنده هر زمان که بخواهد آن را دریافت می‌کند. این موضوع باعث کاهش تردد غیرضروری می‌شود.
صرفه‌جویی در انرژی و منابع:
کاهش ترافیک شهری، صرفه‌جویی در سوخت، کاهش استهلاک خودروها و کاهش مصرف کاغذ از دیگر مزایای لاکرهای هوشمند است.
بهبود بهره‌وری در زنجیره تأمین:
لاکرهای هوشمند باعث مدیریت بهتر مسیرها، کاهش زمان انتظار و افزایش سرعت تحویل می‌شوند که در نهایت به کارایی بیشتر و آلودگی کمتر منجر می‌گردد.
لاکرهای هوشمند جابار، نمونه‌ای از لجستیک سبز در ایران
در ایران نیز شرکت جابار با طراحی و استقرار شبکه گسترده‌ای از لاکرهای هوشمند، در مسیر توسعه لجستیک پایدار گام برداشته است. لاکرهای جابار در مراکز خرید، محله‌های پررفت‌وآمد و نقاط کلیدی شهری نصب می‌شوند تا افراد بتوانند در زمان و مکان دلخواه، بسته‌های خود را دریافت یا ارسال کنند.
این لاکرها با سیستم API پیشرفته، پشتیبانی ۲۴ ساعته، امنیت بالا و سایزهای متنوع طراحی شده‌اند تا ضمن سهولت استفاده، کمترین اثر زیست‌محیطی را داشته باشند.
جابار با کاهش نیاز به تردد مأموران پست، صرفه‌جویی در مصرف سوخت و کاهش حجم ترافیک شهری، نقشی مؤثر در کاهش ردپای کربن و حفاظت از محیط زیست ایفا می‌کند.
یکی از جنبه‌های کمتر مورد توجه در حفاظت از محیط زیست، رفتار مصرف‌کننده است. استفاده از صندوق‌های
هوشمند باعث می‌شود کاربران، آگاهانه‌تر خرید کنند و با برنامه‌ریزی دقیق‌تر، مسیرهای غیرضروری را حذف نمایند.
این تغییر کوچک در رفتار، در مقیاس بزرگ، تأثیر قابل‌توجهی بر کاهش ترافیک، آلودگی هوا و مصرف سوخت دارد.
در واقع، فناوری‌های نوینی مانند لاکر هوشمند، نه تنها برای کسب‌وکارها بلکه برای مصرف‌کنندگان نیز ابزاری برای مشارکت در حفاظت از محیط زیست به شمار می‌روند.
جمع‌بندی
حفاظت از محیط زیست دیگر یک مسئولیت فردی نیست؛ بلکه وظیفه‌ای جهانی است که صنایع مختلف از جمله پست و لجستیک باید به آن پایبند باشند. استفاده از فناوری‌های نوین مانند لاکرهای هوشمند و توسعه لجستیک پایدار، آینده‌ای سبزتر و پاک‌تر را نوید می‌دهد.
با گسترش این رویکرد در سراسر کشور، می‌توان امیدوار بود که صنعت پست ایران نیز به بخشی از جریان جهانی تحویل سبز و پایدار تبدیل شود.
با رشد هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و داده‌کاوی در حوزه لجستیک، آینده‌ای در پیش است که تحویل کالاها بدون هیچ اثر منفی بر محیط زیست انجام شود.
ترکیب فناوری‌هایی مانند خودروهای برقی، پهپادهای سبز و صندوق‌های هوشمند می‌تواند تحویل بسته را به یک فرآیند کاملاً کربن‌خنثی تبدیل کند.
شرکت‌هایی مانند جابار، با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های هوشمند، نقش کلیدی در تحقق این آینده ایفا می‌کنند.
هر قدم در مسیر تحویل هوشمند، گامی در جهت حفظ زمین برای نسل‌های آینده است.
اخبار مرتبط
همین امروز جاباری شو،
با ما در تماس باشید تا در مورد نحوه همکاری بيشتر صحبت کنیم
