طی سالهای اخیر به علت افزایش حجم سفارشات آنلاین، زنجیره تامین در صنعت پست و لجستیک با درخواستها و نیازمندیهای متعددی مواجه شده است. این موارد باعث شده که کسبوکارهای فعال در این صنعت به فکر بهینهسازی زنجیره تامین باشند. چرا که در صورت عدم بهینهسازی، این فشار باعث ایجاد اختلال در تمام مراحل زنجیره تامین پست و لجستیک شده و کسبوکارها با چالشهای جدی مواجه میشوند. درواقع بهینهسازی زنجیره تامین پست و لجستیک، فرایندی موفق، با تمرکز بر کارایی و سود ایجاد میکند. در این مطلب از جابار، با اهمیت بهینهسازی زنجیره تامین پست و لجستیک و راهکارهای آن آشنا میشویم.
قبل از این که به سراغ بررسی مفهوم بهینهسازی زنجیره تامین پست و لجستیک برویم، بهتر است با مفهوم زنجیره تامین آشنا شویم. بهطور کلی زنجیره تامین به معنای تمام مراحل جابهجایی کالا از مرکز تولید تا مشتری نهایی است. حال بهینهسازی این فرایند به روندی گفته میشود که در آن، زنجیره تامین با بیشترین بهرهوری کار میکند. برای درک بهتر مفهوم بهینهسازی زنجیره تامین پست و لجستیک، بهتر است که سه مرحله اصلی زنجیره تامین یعنی طراحی، برنامهریزی و اجرا/عملیات را بشناسیم.
مراحل اصلی زنجیره تامین عبارتاند از:
در این بخش از زنجیره تامین، تصمیمات مدیریتی بلندمدت اتخاذ میشود که میتواند شامل پیش بینیهای آینده باشد. مطالعه بازار در این مرحله حیاتی است. یک مثال خوب از چنین تصمیم استراتژیک می تواند انتخاب مکان انبار باشد.
این مرحله بیشتر به میزان عرضه و تقاضا در بازار مربوط میشود و به همین خاطر تحقیقات بازار میتواند در این بخش بسیار مهم باشد. باید در نظر گرفت بررسی استراتژیهای رقبا برای پاسخ به تقاضا نیز ، قابل اهمیت است.
یکی از مهمترین فازهای زنجیره تامین پست و لجستیک بخش عملیاتی است که برای بهبود عملکرد و اثربخشی، عملیات داخلی و خارجی هر دو به یک میزان دارای اهمیت هستند. در این مرحله تمامی بازیگران زنجیره تامین از خرده فروشان (که شامل مراحلی مانند مونتاژ و آزمایش محصول نیز می شود) تا بخش لجستیک مانند دریافت کالا برای توزیع به انبارهای منطقه و آخرین نقطه تحویل (Last Mile) نقش دارند. بهطور کلی بهینهسازی زنجیره تامین پست و لجستیک باید به شکلی مشتریمحور انجام شود. چرا که زنجیرههای تامین مشتریمحور، در تمام بخشها، مشتری نهایی را در مرکز توجه خود قرار میدهند. این امر در انتخاب رویکرد و راهکارهای فناوریمحور مانند اینترنت اشیا (IOT) و یا استفاده از لاکرهای هوشمند، برای بهینهسازی زنجیره تامین پست و لجستیک اهمیت بیشتری پیدا میکند.
برای مطالعه مقالهی “اینترنت اشیاء (IoT) چیست | با تاریخچه و کاربردهای این فناوری آشنا شوید.“، کلیک کنید.
بهینهسازی زنجیره تامین پست و لجستیک مزیت رقابتی را برای کسبوکارهای این حوزه تضمین میکند. چرا که زنجیرههای تامین با مدیریت ضعیف، بسیار پرهزینه و ناکارآمد هستند و میتوانند باعث بروز چالشهایی مانند تاخیر در تحویل، کمبود موجودی و موارد مشابه شوند.
از جمله مهمترین مزایای بهینهسازی زنجیره تامین پست و لجستیک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
یکی از مهمترین مزایای بهینهسازی زنجیره تامین پست و لجستیک، امکان برنامهریزی دقیقتر در حوزههای مختلف است. درواقع با این کار، کسبوکارها میتوانند به شکلی دقیقتر بودجه خود را پیشبینی کرده و برای افزایش تقاضا برنامهریزی کنند.
در صنعت پست و لجستیک، سرعت پاسخگویی به چالشها اهمیت بسیار بالایی دارد. کسبوکارهای این حوزه باید بتوانند در سریعترین زمان ممکن به مشکلات پیشبینی نشده پاسخ دهند که این امر با بهینهسازی زنجیره تامین پست و لجستیک ممکن میشود.
ریسکهایی مانند تاخیر در تحویل کالا، اختلال در زنجیره تامین و … در صنعت پست و لجستیک بسیار زیاد هستند. بهینهسازی زنجیره تامین در این صنعت میتواند مقدار این ریسکها را بهشدت کاهش دهد.
بعد از آشنایی با مفهوم و اهمیت بهینهسازی زنجیره تامین پست و لجستیک، نوبت آن است که به سراغ راهکارهای برتر برای انجام این کار برویم. بهطور کلی مهمترین راهکار در این زمینه، استفاده از تکنولوژیهای مدرن است. چرا که دیگر راهکارها توسط تمام کسبوکارهای حوزه پست و لجستیک استفاده میشوند و تنها راهکارهای تکنولوژی محور هستند که میتوانند مزیت رقابتی ایجاد کنند. برای مثال، لاکرهای هوشمند جابار یکی از موثرترین و مدرنترین راهکارهای بهینهسازی زنجیره تامین پست و لجستیک بهشمار میآید. لاکرهای هوشمند جابار با کاهش هزینه و زمان، میتوانند بسیاری از چالشهای کسب وکارهای فعال در صنعت پست و لجستیک و تجارت الکترونیک را از بین ببرند. برای مثال، با استفاده از لاکرهای هوشمند، امکان مرجوع شدن مرسولات به دلیل عدم حضور گیرنده در زمان مراجعه مامور ارسال، بسیار کاهش پیدا میکند و نه تنها هزینه بازگشت کالا به انبار را کاهش میدهد بلکه موجب کاهش اشغال فضاهای انبار برای نگهداری از بستههای مرجوعی خواهد شد. در ادامه بهترین راهکارها برای بهینهسازی زنجیره تامین پست و لجستیک را بررسی میکنیم.
مراحل زنجیره تامین بسیار گسترده هستند و استفاده از نیروی انسانی در تمام آنها میتواند امکان بروز خطا را افزایش دهد. به همین خاطر برای بهینهسازی این فرایند پیچیده و گسترده، باید از تمام ابزارها و راهکارهای فناوریمحور استفاده کرد. دیجیتالی کردن و خودکارسازی مدیریت زنجیره تامین یک راهکار فناوریمحور و بسیار ایدهآل است که میتواند بسیاری از چالشها در این حوزه را از بین ببرد.
هر یک از مراحل زنجیره تامین در صنعت پست و لجستیک، تیم متخصص و مخصوص به خود را نیاز دارد. از طرف دیگر، ایجاد اختلال و تاخیر در هر یک از مراحل زنجیره تامین میتواند به ایجاد مشکل در مراحل بعد از آن منجر شود. به همین خاطر انتخاب تیم مناسب و متخصص در هر یک از مراحل زنجیره تامین پست و لجستیک از اهمیت بالایی برخوردار است.
در صنعت پست و لجستیک، مسیر ارسال کالا برای مشتری نهایی یک فرایند بسیار مهم بهشمار میآید که بخش زیادی از بودجه عملیاتی و زمان ناوگان حملونقل را به خود اختصاص میدهد. به همین خاطر بهینهسازی مسیر یکی از مهمترین راهکارها برای بهینهسازی زنجیره تامین در این صنعت بهشمار میآید. استفاده از اینترنت اشیا (IOT) و وسایل نقلیه خودکار از بهترین راهکارها برای بهینهسازی مسیر بهشمار میآیند.
تمام کسبوکارها در هر حوزهای باید با انتظارات مشتریان خود همراه باشند و بتوانند نیازهای آنها را تامین کنند. کسبوکارهای پست و لجستیک نیز از این قاعده جدا نیستند. برای مثال اگر مشتریان شما میخواهند روی بسته پستی خود نظارت لحظهای داشته باشند، باید با استفاده از راهکارها و ابزارهای مختلف، این خواسته آنها را برآورده کنید تا بهینهسازی زنجیره تامین، ضامن افزایش رضایت مشتریانتان باشد.
در فرایند زنجیره تامین کسبوکارهای حوزه پست و لجستیک، نقطه تحویل (Last Mile) یکی از مهمترین مراحل بهشمار میآید. کسبوکارهای این حوزه باید بخش زیادی از بودجه عملیاتی و نیروی انسانی خود را به تحویل مرسولات پستی اختصاص دهند. لاکرهای هوشمند جابار بهعنوان یک راهکار فناورانه و خلاقانه، میتوانند باعث بهینهسازی این بخش از زنجیره تامین پست و لجستیک شوند. از لاکرهای هوشمند جابار میتوان بهعنوان نقطه تحویل، مقصد دوم و نقطه قبول استفاده کرد.